Leerprobleem of een probleem met het leren?
Ogen dicht!
Doe je ogen eens dicht en stel je het woord BOOM eens voor. Wat zie je in gedachten? Je kunt dan in gedachten een prachtige boom voor je zien. Je kunt misschien zelfs de texturen van de boom in je handen voelen en de geur van de boom opsnuiven. Deze visuele denkstijl wordt beelddenken genoemd.
De meeste mensen zien echter de letters B-O-O-M voor zich.
Deze manier van denken wordt taaldenken of begripsdenken genoemd. Dit betekent dat iemand voornamelijk in woorden en zinnen denkt.
Visueel leren: verschillende termen
In de wetenschap spreken we over de visueel-ruimtelijke leerstijl. In de volksmond wordt dit beelddenken genoemd. Internationaal worden termen gebruikt als: ‘visualspational memory’, visuospatial thinking’ en ‘visuospatial learning’. Taaldenken wordt in de wetenschap de verbale cognitieve leerstijl genoemd.
Ónverwachte leerproblemen
Zowel beelddenkers als taaldenkers kunnen leerproblemen op school hebben, maar vaak hebben beelddenkers totaal ónverwachte leerproblemen. Dit heeft vooral te maken met het huidige onderwijssysteem. Dat is voornamelijk talig ingesteld. Beelddenkers moeten zichzelf maar leren redden in die ‘talige’ omgeving en dit gaat niet altijd probleemloos. Een uitspraak over beelddenkers die je vaak hoort : “Het zit er wel in, maar het komt er niet uit”. Dat levert de nodige frustraties op. En die kunnen weer leiden tot faalangst, gedrags- en/of motivatieproblemen met alle gevolgen voor ’thuis’. Dan zit er één bonk frustratie bij je op de bank.
Hoe herken je een beelddenker?
In groep 1 en 2 zijn er meestal geen problemen die direct in het oog springen, maar ook in de peuter-en kleutertijd kunnen er al signalen zijn dat een kind mogelijk een voorkeur heeft voor de visueel-ruimtelijke leerstijl. Deze signalen kunnen echter ook bij andere diagnoses voorkomen. Het is dus altijd noodzakelijk om goed naar de ontwikkeling van het het individuele kind te kijken.
Op welke 5 signalen kun je letten?
- Beelddenkende peuters kunnen een vertraagde taalontwikkeling hebben en verhoudingsgewijs laat beginnen met praten. Als ze praten, vallen ze vaak ook op door het gebruik van ‘kromme’ zinnen.
- Peuters en kleuters kunnen onverwachte driftaanvallen hebben als ze gestoord worden in hun spel. Deze reactie kan voor ouders of leerkrachten echt uit het niets komen.
- Er kunnen ook problemen zijn met motorische vaardigheden. In de ontwikkeling van automatische vaardigheden zijn beelddenkers vaak later dan andere kinderen. Je kunt hierbij denken aan leren lopen, veters strikken of, in een later stadium, leren fietsen.
- Een beelddenkend kind is vaak heel gevoelig voor de interactie met de leerkracht. Het kan hier heftiger op reageren dan je verwacht.
- Beelddenkende kleuters raken sneller de draad kwijt bij mondelinge opdrachten. Dit geldt zeker voor opdrachten die uit verschillende stappen bestaan.
In groep 3 valt vaak op dat het kind moeite heeft met het automatiseren van letters en klanken. Het spelt vaak fonetisch. Bij het lezen zie je vaak dat een beelddenker radend leest en te snel aanneemt wat er staat. Bij het rekenen zien we problemen met het automatiseren van de sommen tot 20. Beelddenkers hebben echter vaak zo hun eigen slimme strategieën om de problemen het hoofd te bieden. Hierdoor lijkt of het vaak alsof het goed gaat en wordt pas relatief laat ontdekt dat het kind inmiddels een (grote) achterstand heeft opgelopen bij het spellen, lezen en/of rekenen.
Hoogbegaafde kinderen
Vooral hoogbegaafde/slimme kinderen kunnen ver komen door het gebruik van eigen-wijze strategieën. Zo komen ze bij het leren van de tafels niet echt tot automatiseren, maar ze rekenen de tafels uit in hun hoofd door gewoon snel verder te tellen. Uiteindelijk lopen ook deze kinderen dan vast, maar soms pas in groep 6 of 7. Het is dan belangrijk om terug te gaan naar de basis en ze bewust te maken van hun visuele manier van denken. Ze hebben talenten genoeg, maar ze leren op een andere manier dan de meeste andere leerlingen. Dit geldt overigens ook voor de beelddenker met een gemiddelde intelligentie!
Voortgezet onderwijs
In het algemeen komen onderstaande kenmerken bij beelddenkers vaak voor. Een puber hoeft dus niet álle kenmerken te hebben om een beelddenker te zijn. In de puberteit vergroten de problemen zich vaak wel uit, maar daar staan ook talenten tegenover!
- lager dan gemiddeld werktempo
- moeite zich aan de regels te houden
- woordvindingsproblemen
- snel afgeleid zijn
- brede belangstelling
- kinderlijk voor de leeftijd
- goed inlevingsvermogen
- onverwacht heldere vragen stellen
- out-of-the-box kunnen denken
- creatieve, onverwachte oplossingen geven
- wisselende schoolprestaties
- hekel aan ‘stampen’
- leert door inzicht en doorzicht
- moeite met het onthouden van abstracte woorden, zoals namen
- fotografisch geheugen.
- intuïtief beslissingen nemen
- echte doorzetter
Zelf aan de slag
Als je als ouder/begeleider zelf aan de slag wilt gaan met een beelddenkend kind, dan biedt het boek Beelddenken Visueel Leren en Werken daarvoor vele uitstekende handvatten. Het geeft een compleet overzicht van de theorie, de praktijk en de historie van het visuele leren. In het boek zijn signaleringslijsten, unieke visuele leertechnieken, tips en adviezen opgenomen. Met het bijbehorende WERKBOEK voor kinderen kan thuis gewerkt worden.
Training LEREN LEREN Methode
Heb je geen zin om dagelijks thuis de huiswerkstrijd aan te gaan, dan biedt de LEREN LEREN Methode de perfecte oplossing. De visuele leertechnieken van de LEREN LEREN Methode zijn in enkele uren aan te leren en geven vaak direct resultaat. De LEREN LEREN Methode is een andere manier van leren en werken met je eigen talenten.
Vind je dit een nuttig artikel? Deel het dan met je netwerk.
