Zo pak je uitstelgedrag aan bij pubers
Uitstelgedrag aanpakken bij pubers, het lijkt een bijna onmogelijke missie. Als je weleens het onderwerp ‘huiswerk leren’ met een puber hebt besproken, merk je vaak dat hij/zij direct in de weerstand gaat. Het schoolwerk wordt soms nóg vaker uitgesteld, totdat het echt niet anders meer kan. Het gevolg is vaak dat er veel huiswerkstress ontstaat. Er ontstaat dan negatieve associaties met onderwerp ‘huiswerk leren’, waardoor je in een vicieuze cirkel terecht kunt komen. In dit artikel geef ik je tips hoe je uitstelgedrag bij pubers kunt aanpakken. Het resultaat: geen huiswerkstress, maar huiswerksucces!
Uitstelgedrag en huiswerkstress
Misschien herken je de volgende situatie ook wel. Bij een leren LEREN training kan een puber soms een diepe zucht niet onderdrukken, als hij/zij in de agenda kijkt en ziet wat er allemaal moet worden gedaan die week. Als er die week voor vijf vakken huiswerk in staan en je puber moet ook nog voor de week erna een aantal proefwerken leren, dan ziet hij er vaak als een berg tegen op. De hoeveelheid werk kan zelfs zo verlammend werken dat een puber het werk maar blijft uitstellen, waardoor er nóg meer huiswerkstress ontstaat vanwege de tijdsdruk. Hij/zij zoekt voor zichzelf vaak allerlei excuses uitstelgedrag of een onvoldoende resultaat voor zichzelf te rechtvaardigen.
Dit soort excuses hoor ik vaak voorbij komen….
- Ik heb echt geen tijd gehad, ik doe het morgen wel….
- De studiewijzer was niet volledig. Ik wist niet wat ik moest doen.
- De uitleg van de docent is gewoon niet goed. Niemand snapte het!
- Mijn telefoon heb ik echt nodig bij mij huiswerk, want we overleggen veel in onze huiswerk groepsapp.
- Ik had een tussenuur, maar dat ging onverwachts niet door, dus toen had ik geen tijd om mijn aantekeningen nog een keer te bekijken…
- Van mijn docent hoef ik alleen het maakwerk te doen. Leren hoeft nog niet, want mijn docent heeft het proefwerk nog niet opgegeven.
- Mijn huiswerk heb ik heel vaak doorgelezen, ik dacht dat ik het wel wist….
- Mijn moeder/vader heeft mijn woordjes overhoord en toen wist ik alles!
- Ik had het gewoon te druk om eerst een planning te maken!
- Mijn docent gaf het S.O. pas de dag ervoor op, toen had ik geen tijd meer om mijn werk goed te leren…
Uitstelgedrag aanpakken
Veel huiswerkstress ontstaat omdat je puber ´De kunst van het beginnen` nog niet verstaat. Dé manier om huiswerkstress om te zetten naar huiswerksucces lijkt dus heel simpel, gewoon BEGINNEN! Toch lijkt dit nog niet zo eenvoudig voor een puber. Hij/zij lijkt huiswerktaken maar voor zich uit te blijven schuiven. Wat maakt het zo lastig om te beginnen?
Als je puber veel huiswerk heeft, dan ziet hij/zij er vaak als een berg tegenop om eraan te beginnen. De hoeveelheid leerstof lijkt zo groot dat het verlammend werkt op de productiviteit. Als de leerstof in kleine, behapbare stukken wordt gedeeld, creëert dit overzicht en duidelijkheid. Het is veel gemakkelijker aan iets te beginnen voor je puber als hij/zij de leerstof kan overzien. Je puber krijgt dan het idee dat het haalbaar is om de taak met succes te doen. Dit pakt het uitstelgedrag aan.
Oei, het groeit!
Veel pubers nemen adviezen over het maken en leren niet zomaar aan, omdat ze er vaak de zin niet van inzien. Dit verandert vaak als je hun het ‘hoe’ en ‘waarom’ uitlegt van het leren LEREN. Als je vertelt dat het brein maakbaar is en dat het kan veranderen door een andere aanpak, dan ontstaat er meer inzicht bij hen. Dit wil niet zeggen dat ze hun eigen leer-en taakaanpak dan direct veranderen, maar stapje-voor-stapje dringt het besef vaak door dat er toch iets moet veranderen.Dit is vaak het moment dat ze zelf komen met een hulpvraag. In mijn blog “Oei, het groeit”, kun je meer lezen over de maakbaarheid van het brein en de effecten daarvan op pubers. https://www.eigenwijsleren.nl/oei-het-groeit-leren-kun-je-leren/
De Olifant-Methode
Ook een beetje humor, actie en sensatie zorgt ervoor dat adviezen die een puber krijgt, vaker worden opgevolgd. Om duidelijk te maken dat het echt beter is om het leren van huiswerk te verdelen over verschillende dagen en niet alles in één keer te doen, gebruik ik vaak de ‘Olifant-methode’. De ‘Olifant-methode’ is heel simpel en bestaat slechts uit één vraag: “Hoe eet je een olifant?” Het antwoord is al even simpel: “Gewoon in ‘hapklare brokken’. De olifant staat symbool voor de grote hoeveelheid huiswerk en de huiswerkdruk die een puber ervaart. Door elke dag een stukje van de olifant ‘op te eten’ en dus een gedeelte van de taak te doen, komt het huiswerk af zonder dat een puber zich in de hoeveelheid verslikt.
Het geheim van Benedictus
Een van de populaire methoden om uitstelgedrag aan te pakken en de productiviteit te vergroten, is het toepassen van ‘Het geheim van Benedictus’. Benedictus was een monnik die leefde van 480 tot 547. Benedictus stond bekend om zijn simpele, maar doeltreffende regels om kloosterlingen hun ‘monnikenwerk’ te laten doen. Hij formuleerde 3 regels die nog steeds belangrijk zijn om uitstelgedrag aan te pakken en te beginnen. Deze regels zijn overigens ook doeltreffend voor volwassenen!
- Volg een vast dagritme: vaste huiswerktijden zorgen voor regelmaat waar het brein aan went. Het wordt hierdoor steeds gemakkelijker om te beginnen.
- Verander je gewoonten, maar doe dat in kleine, gemakkelijk haalbare stapjes.
- Voorkom afleiding, dus geen telefoon, piepjes of andere storende geluiden bij het maken van huiswerk.
Het is dus belangrijk te kiezen voor een vast huiswerkstramien en daar elke dag aan vast te houden.
Plannen
Ook het maken van een dag-en weekplanning zorgt ervoor dat uitstelgedrag vermindert. Als een puber weet wanneer hij/zij moet beginnen en hoeveel tijd het kost voordat het huiswerk af is, dan ontstaat er rust in het hoofd. Een puber kan de taken voor die dag afvinken en weet dat hij/zij voldoende inspanningen heeft verricht om zich goed voor te bereiden op de les of op schriftelijk werk. Zijn/haar omgeving zal hier in het algemeen positief om reageren en juist een puber is heel gevoelig voor dit soort signalen. Positieve feedback vanuit de omgeving is dan weer een stimulans om eventuele neigingen tot uitstelgedrag bij te stellen.
- Zorg voor een opgeruimde huiswerkplek.
- Leer en maak huiswerk steeds op dezelfde, rustige plek.
- Houd een vast tijdstip aan voor het maken en leren van huiswerk.
- Wissel leer-en maakwerk af.
- Versta de kunst van het stoppen: neem regelmatig een pauze van 5 minuten.
- Pauze is een rustmoment, beweeg of ruim iets op. Vermijd social media!
- Leer op verschillende manier en vanuit verschillende zintuigen.
- Gebruik bij het lezen van grote stukken tekst een leesplankje.
- Geen mobiel op de werkplek.
- Maak afspraken met jezelf en houd je eraan.
Bonustip: beloon een puber voor zijn/haar inspanningen! Gewoonten stap-voor-stap veranderen, is een hele klus!
Ken je iemand in je netwerk voor wie deze tips ook nuttig kunnen zijn? Deel dan het bericht via social media. Pubers verdienen onze aandacht!
